اكنون چند سالی است پس از سال‌ها تاخیر این آزمون نزد مربیان ایرانی به عنوان یك تست معتبر و تعیین كننده برای شرایط آمادگی فیزیكی بازیكنان مطرح شده است. 

اخیراً این آزمون در بررسی‌های علم تمرین و فیزیولوژیكی به عنوان یك تست آزمایشگاهی در شرایط كنترلی مورد بررسی قرار گرفته تا یك تست واقعی عملی ، كاربردی و میدانی برای فوتبال. 

از آنجا كه مربیان فوتبال نیاز دارند بازیكنان خود را به صورت همه جانبه و در شرایط كل زمین در 90 دقیقه خریان بازی ارزیابی نمایند. 

كارآمدی این تست به عنوان یك شاخص تعیین كننده زیر سوال رفته ولی به نظر می‌رسد به عنوان یك نوع تمرین پُر فشار مناسب در برخی مواقع كه توضیح داده خواهد شد مورد استفاده قرار گیرد. 

آزمون yoyo در فوتبال چیست ؟ 

آزمون yoyo در فوتبال یكی از رایج‌ترین تست‌های موجود جهت ارزیابی سطح آمادگی جسمانی بازیكنان فوتبال، مطرح می‌باشد. 

هدف از اجرای این تست دویدن یك مسافت معین به صورت رفت و برگشت توسط بازیكنان به ظور كامل و تا سر حد توانایی و واماندگی و خستگی با آهنگی است كه از طریق سیگنال‌ها و علائم صوتی ارسال می‌شود و تا جایی ادامه می‌یابد كه فوتبالیست در گام آخر توانایی اجرای فعالیت را ندارد. 

نحوه آزمون 

دو مخروط به فاصله 20 متر ار یكدیگر بر روی زمین قرار داده می‌شود مخروط سوم از خط شروع آزمون به فاصله 5/2 متر به آن اضافه می‌شود. 



*---------------------------------------* .................................* 

20 متر دویدن 5/2 متر راه رفتن 
در این تست پس از طی دو مسیر رفت و برگشت 20متری ( جمعاً 40 متر ) توسط بازیكنان به حالت دویدن 5 ثانیه استراحت گنجانده شده است كه در این زمان بازیكن باید به صرف مخروط سوم ( 5 متر رفت و برگشت ) به آهستگی راه رفته و برگردد و بلافاصله به سوی خط شروع رفته و دویدن دور بعد را انجام دهد. 

این روند چرخشی ادامه دارد تا فوتبالیست با تغییر تند‌تر آهنگ و علائم صوتی از طریق كاست خسته شده و توانایی اجرای تمرین و آزمون را نداشته باشد و پس از آن بر چسب تعداد تكرارهای رفت و برگشت میزان آمادگی بازیكنان سنجیده می‌شود. 

توجیه آماری در 90 دقیقه بازی برای آزمون‌های واقعی در فوتبال 

- یك فوتبالیست حرفه‌ای باید توانایی دویدن استاندارد 10 كیلومتر در جریان بازی را داشته باشد كه شامل راه رفتن (20 درصد )، نرم دویدن ( 40 درصد )، به سرعت دویدن ( 13درصد ) ، به عقب دویدن ( 7 درصد )، دویدن با چرخش و حركت متنوع كوتاه و بلند ( 20 درصد ) كه بازیكن باید این تناسب را در دو نیمه حفظ نماید والا دچار افت 10 درصدی در 25 دقیقه آخر بازی می‌شود. ( البته میزان دویدن در پستهای مختلف تفاوت دارد یعنی هافبك‌ها لازم است توانایی دویدن بیش از 11 كیلومتر را در جریان بازی داشته باشد ). 

- سرعت دویدن در جریان بازی نیز طبقه‌بندی و آنالیز شده است. یعنی راه رفتن ( با سرعت 4 كیلومتر در ساعت ) ، نرم دویدن ( با سرعت 8 كیلومتر در ساعت ) ، دویدن با سرعت آرام ( 12 كیلومتر در ساعت ) ، دویدن متوسط ( با شدت 16 كیلومتر در ساعت ). دویدن با سرعت بالا ( 20 كیلومتر در ساعت ) ، دویدن با سرعت 100 درصد ( با شدت 30 كیلومتر در ساعت ) ، دویدن به عقب ( با شدت 12 كیلومتر در ساعت ) و حركت به شهلو ( با سرعت 10 كیلومتر در ساعت ). 

- یك فوتبالیست تقریباً در هر 90 ثانیه حداقل یكبار در یك فعالت چرخشی و با سرعت بالا كه حدود 30 ثانیه طول می‌كشد بدود. 

- معمولاً در نیمه اول فوتبالیست 5 درصد از نیمه دوم جا‌به‌جایی دارد ولی از نظر دویدن با سرعت بالا در هر دو نیمه باید در یك سطح توانایی داشته باشد. 

- بازیكم بیشترین انرژی در زمان دریبلینگ عبور از حریف را مصرف می‌كند و در یك بازی حتی تا 30 بار این تكنیك اجرا می‌شود. 

- به طور میانگین هر بازیكن در جریان 90 دقیقه بازی تا 15 بار سر می‌زند. 

- به طور میانگین هر بازیكن در جریان 90 دقیقه بازی تا 20 بار تكل می‌زند. 

- به طور متوسط هر بازیكن در جریان 90 دقیقه بازی بین 1 تا 3 دقیقه مالكیت توپ را دارد یعنی مجموعاً حداكثر 280 متر پا به توپ می‌شود. 

ایرادهایی كه به آزمون yoyo می‌توان گرفت. 

1- از دیدگاه علم یادگیری حركتی این تست یك مهارت یا تمرین بسته است یعنی بازیكن مجبور است یك سیكل تكراری و بدون تنوع حركتی را ملكه ذهن خود كند در حالی كه فوتبال یك مهارت باز استكه هر لحظه امكان یك حركت غیر قابل پیش‌بینی وجود دارد. فوتبالیست شاید هم زمان با 11 متغییر حركتی درگیر شود. اگر مربی به این خاطر كه بازیكن در این تست آمار و نتیجه ضعیفی را داشته به بازی نگیرد معیار اشتباهی را انتخاب كرده است. یعنی به مراتب دیده شده كه فوتبالیست نتایج خوبی در این تست نداشته ولی عملكرد با كیفیتی در جابه‌جایی در طول 90 دقیقه بازی داشته است. 

2- موضوعی كه در خصوص این تست قابل ذكر است بیشتر یك نوع آزمون آزمایشگاهی و كنترلی است تا شاخصه درصد برنامه آمادگی میدانی و نعیین سطح واقعی جسمانی در زمین فوتبال . 

3- در فوتبال حرفه‌ای و مدرن جهت ارزیابی فیزیكی ، توانایی دویدن و طراحی برنامه‌های بدنسازی به ترتیب اولویت: الف- فاكتور ارزیابی سطح آمادگی قلبی ، عروقی ، تنفسی و ضربان بالای بازیكن در دویدن‌های تحت فشار ( توان هوازی ) در طول زمین از طریق ساعتهای ضربان سنج دارای قابلیت سنجش میزان vo2max و آستانه تریشلُد استفاده می‌شود. ب – سپس توانایی سطح تحمل لاكتیك در انتهای فعالیتهای پُر فشار ج- تعیین تركیب بدن بالاخص با نشانه‌گان سطح چربی د- در نهایت به تعیین سطح توان انفجاری بامعیار میزان جابه‌جایی توجه شود. 

4- ترشح اسید لاكتیك را در بدن به ویژه در سطح اندام پایی‌تنه درگیر می‌كند كه خستگی قابل توجهی را به همراه دارد. 

از نظر بیولوژی تمرین در فوتبال كه یك رشته غالب هوازی است سیستم قلبی، عروقی، تنفسی بر سیستم عضلانی ارجحیت دارد و با سایر رشته‌های زمین كوچك فرق دارد. هدف از تمرینات آماده سازی در فوتبال برای به حد استاندارد رسیدن دویدن تا 10 كیلومتر در هر بازی بالا بردن میزان vo2max تا میزان 70 می‌باشد. 

5- تشدید عارضه التهاب زانو 

از آن جه كه 90 درصد فوتبالیست‌ها از عارضه آسیب یا التهاب زانو رنج می‌برند بنابراین دویدن‌ها و رفت و برگشت‌های مكرر در یك مسیر خطی با كفش‌های استوك‌دار موجب تشدید عارضه التهاب كشكك و تاندونیت در كپسول زانو خواهد شد. 

6- اجرای دقیق این آزمون توسط مونیتورینگ انجام می‌شود و از آن جا كه این سیستم در ایران وجود ندارد عدم دقت و هماهنگی بین بازیكن و سیگنال‌ها و علائم صوتی و تغییر ریتم و شمارش تكرار امكان بالا بردن درصد اشتباه توسط گروه كنترل را به همراه دارد. 

7- تحت فشار قرار دادن روانی و خستگی ذهنی فوتبالیست 

از آن جا كه هدف این است كه بازیكن تا سر حد خستگی و واماندگی بدود ، تحقیقات نشان داده است كه حدود 20 بار یك مسیر 20 متری را به صورت رفت و برگشت 40 متری دویدن به عنوان یك آزمون ، فشار روانی و عصبی زیادی به ورزشكار وارد می‌كند. در صورتی كه علم تمرین و تئوری مربی‌گری اعتقاد دارد هدف از اجرای تمرینات اسیدی كردن و اذیت كردن بازیكنان نیست بلكه ایجاد شرایط بهینه و با كیفیت تمرینی برای فشار دلخواه در طول زمین فوتبال است. 

خصوصیت مثبت آزمون yoyo 

این آزمون یك تمرین بسیار خوب برای زمانی است كه بازیكن دوران آمادگی عمومی را پشت سر گذاشته و به یك آمادگی اولیه رسیده . از طرفی در فصل مسابقات نیز باید فاصله یك هفته‌ای تا مسابقات مهم را داشته باشد ، به این علت كه ماهیت این آزمون بالا بردن سطح اسید لاكتیك بدن است و امكان دارد كه بدن توانایی بازسازی كوتاه مدت را نداشته باشد. 

نتیجه‌گیری : بنابراین از دیدگاه علم تمرین و بدنسازی آزمونی دارای دقت و روایی بالا است كه با شرایط تمرینی ، میدانی و عینی متنوع فوتبال هم‌خوانی داشته باشد.